Q&A Stotteren

In onze Q&A behandel wij vragen die veel gesteld zijn over stotteren, de oorzaak ervan en hoe je er vanaf kan komen. Zit jouw vraag er niet tussen? Voel je dan vrij om contact met ons op te nemen.

Hoeveel mensen stotteren?

Ongeveer 1% van de wereldbevolking stottert. Dat betekent dat er in Nederland ongeveer 175.000 mensen stotteren en dat er wereldwijd maar liefst 80 miljoen mensen zijn die stotteren.

Wat is de oorzaak van stotteren?

Stotteren is aangeleerd gedrag, dat op eigen houtje zeer moeilijk af te leren is. Iedereen die stottert is op een ander moment en om een andere reden gaan stotteren. Een speciale oorzaak is niet aan te wijzen. De fysieke oorzaak is echter wél bekend en wetenschappelijk bewezen. Len Del Ferro ontdekte in de jaren 70  dat ongecontroleerde bewegingen van de midddenrifspier, stotteren tot gevolg heeft. Als de middenrifspier in een vloeiende beweging tijdens het spreken omhoog gaat, spreek je vloeiend. Echter, wanneer iemand stottert maakt het middenrif haperende bewegingen, waardoor de luchtstroom in horten en stoten tegen de stembanden aankomt, met als gevolg haperend, stotterend spreken tot zelfs blokkeren waardoor er geen woord uit komt.

Is stotteren erfelijk?

Er wordt vaak gesuggereerd dat stotteren erfelijk is, maar daarvoor is geen enkel wetenschappelijk bewijs. Wanneer van een eeneiige tweeling één kind wel stottert en het andere niet is erfelijkheid onwaarschijnlijk.

Stotteren kan o.a. ontstaan doordat kinderen anderen gaan nadoen die stotteren. Als je aanleg hebt om te stotteren en iemand in de familie stottert, komt het vaak voor dat een kind dit gaat kopiëren. Dit patroon kan vervolgens generaties lang doorgaan in een familie.

Is stotteren mentaal of fysiek?

Stotteren heeft een fysieke oorzaak met bijna altijd mentaal emotionele consequenties. Doordat het middenrif ongecontroleerde bewegingen maakt, begint iemand te stotteren. Een stotterprobleem ontwikkelt zich heel vaak tot iets wat enorme, overweldigende angsten veroorzaakt. Zo ontwikkelen mensen die stotteren vaak spreekangsten voor bepaalde spreeksituaties, letters en woorden.

Als je stottert, heb je niet alleen een spraakprobleem, maar het beïnvloedt je hele wezen. Het heeft invloed op je zelfbeeld, op je gevoel van eigenwaarde, op je sociale leven en op school- en beroepskeuze. En zelfs op de keuze of je überhaupt wel verder wilt leven.

Sommige mensen met een stotterprobleem raken geïsoleerd. Ze trekken zich steeds meer terug en worden ongelukkiger. Anderen gaan zo goed als het kan met hun stotteren om. Sommigen slaan zich door het leven met trucjes en slagen daar zó goed in, dat niemand hun stotterprobleem opmerkt.

Komt stotteren door een verkeerde ademhaling?

De middenrifspier is voor 90% verantwoordelijk voor het ademen. Wanneer je een stotterprobleem hebt, adem je niet per se verkeerd. Pas wanneer iemand wat wil zeggen en gaat stotteren, zal de middenrifspier ongecontroleerde bewegingen maken, waardoor het proces van vloeiend spreken wordt verstoord.

Waarom stottert iemand niet altijd, soms meer en soms minder?

Iedereen die stottert kent ook periodes van vloeiend spreken of minder heftig stotteren. Bijvoorbeeld wanneer er tegen dieren wordt gesproken stotter je nooit, maar het kan ook zijn dat je gewoon een ´goede´ dag hebt. Er zijn veel mensen die dramatisch stotteren, maar als ze een voordracht moeten houden, hoort de luisteraar niets van zijn spraakprobleem. Anderen stotteren dan juist weer meer. Acteren gaan een heleboel mensen die stotteren goed af. Dit is hoogstwaarschijnlijk te wijten aan het feit dat diegene dan een rol speelt.

Als iemand gespannen is, is de kans groter dat er gestotterd wordt. Er kunnen spanningen ontstaan voor bijvoorbeeld het geven van een presentatie, voorlezen of telefoneren. Ook hebben mensen die stotteren vaak spreekangst voor bepaalde letters of woorden. Iedereen stottert op zijn eigen, persoonlijke manier. Wat voor de één een moeilijk woord is, is voor de ander een fluitje van een cent en wat voor de ene persoon een beklemmende situatie is, daar haalt een ander zijn schouders voor op. Het hoort dus bij het fenomeen stotteren dat niemand altijd stottert. Het is een enorme opluchting om dan een techniek te vinden waarbij je niet kunt stotteren. Dan heb je in ieder geval altijd de zekerheid dat het spreken vloeiend gaat.

Waarom stottert iemand niet bij het zingen?

Bij het zingen is er een continue controle over het middenrif. Deze spier maakt dan automatisch een vloeiende beweging waardoor alles er in één keer uitkomt. Deze vloeiende beweging maakt de spier ook tijdens het spreken, alleen bij mensen die stotteren gebeurt dit niet altijd.

Kan stotteren vanzelf overgaan?

Stotteren begint meestal tussen het tweede en zesde levensjaar. Op deze leeftijd overkomt het veel kinderen dat zij een periode minder vloeiend spreken: ongeveer 4% herhaalt woorden, hakkelt of struikelt wel eens over wat ze willen zeggen. Dat is ook niet zo vreemd: praten is een ingewikkeld proces dat veel oefening vraagt. Op deze leeftijd neemt de woordenschat enorm toe, maar de kennis over zinsbouw en de spreekmotoriek zijn nog niet zo goed ontwikkeld.

Dit struikelend spreken, dat overigens heel ontspannen gebeurt, wordt primair stotteren genoemd en heeft eigenlijk niets met echt stotteren te maken. Het verdwijnt in de regel vanzelf weer. Maar een deel van deze kinderen, één op de drie, stottert écht, of gaat dit doen na een periode van primair stotteren. De haperingen veranderen dan: van ontspannen worden ze gespannen.

Kan je van stotteren afkomen?

Het is mogelijk, ongeacht de leeftijd, om volledig van het stotteren af te komen. Met meer dan 45 jaar ervaring heeft de Del Ferro Methode bewezen dat kinderen en volwassenen volledig van het stotteren kunnen afkomen.  De basis van deze stottertherapie is de training van de middenrifspier. Een ander aspect is de mentale kant zoals het oplossen van sociaal-emotionele problemen die uit stotteren kunnen voortvloeien. Ook het opbouwen van zelfvertrouwen en het afbouwen van angst is een essentieel aspect van deze methode.
Het is wel van belang dat je zelf gemotiveerd bent om aan de therapie mee te doen en jouw stotteren te overwinnen.